NSND – Đạo diễn Bùi Đình Hạc thuộc thế hệ đầu tiên của nền điện ảnh cách mạng Việt Nam, góp phần quan trọng trong việc đặt nền móng cho điện ảnh nước nhà ngày nay.
Đạo diễn Bùi Trung Hải (con trai cố nghệ sĩ Bùi Đình Hạc) cho biết, cha anh qua đời tại Bệnh viện Hữu nghị Việt Xô vào lúc 18h30 ngày 1/7/2023 sau một thời gian dài chiến đấu với căn bệnh tai biến mạch máu não, viêm phổi. Những năm gần đây, ông chỉ đi lại và hoạt động nhẹ nhàng trong nhà, tuy vậy đầu óc vẫn minh mẫn, thông tuệ.
 |
| NSND – Đạo diễn Bùi Đình Hạc |
NSND Bùi Đình Hạc sinh năm 1934 tại Phú Thọ. Tháng 11/1953, ông về hoạt động tại Định Hóa, Thái Nguyên – địa điểm liên lạc của ngành Điện ảnh Cách mạng Việt Nam kể từ sau khi chủ tịch Hồ Chí Minh ký sắc lệnh thành lập Doanh nghiệp quốc gia chiếu bóng và chụp ảnh Việt Nam. Kể từ đây, ông là một trong những những nghệ sĩ đặt viên gạch đầu tiên cho nền điện ảnh cách mạng.
Sau khi tốt nghiệp trường Điện ảnh Quốc gia tại Hà Nội, ông tiếp tục theo học khoa Đạo diễn phim truyện tại VGIK (Đại học Điện ảnh Quốc gia Liên Xô) và tốt nghiệp vào năm 1964.
Đạo diễn, NSND Bùi Đình Hạc là tài năng xuất chúng của nền điện ảnh nước nhà. Ông ghi dấu ấn ở cả hai lĩnh vực phim tài liệu và phim truyện điện ảnh. Năm 1959, ở tuổi 25, với bộ phim tài liệu Nước về Bắc Hưng Hải, ông đã đoạt Giải Vàng tại Liên hoan phim Mát-xcơ-va năm 1959. Bộ phim này là tác phẩm đầu tiên của một ngành nghệ thuật Việt Nam được tặng giải Vàng tại Liên hoan nghệ thuật mang tính quốc tế. Những thước phim tài liệu khác của ông cũng gắn liền với nhiều thế hệ khán giả Việt Nam như Nguyễn Ái Quốc đến với Lê Nin, Đường về Tổ Quốc, Hồ Chí Minh – chân dung một con người…
NSND Bùi Đình Hạc còn là đạo diễn của nhiều phim truyện mang tính cột mốc của điện ảnh Việt Nam như phim truyện Nguyễn Văn Trỗi (1966), Đường về quê mẹ (1971), Hoa thiên lý (1973), Hà Nội 12 ngày đêm (2002)…
 |
| NSND – Đạo diễn Bùi Đình Hạc trong một dự án phim |
Bên cạnh các hoạt động nghệ thuật, ông đảm nhận một số chức vụ quan trọng như giữ chức Giám đốc Hãng phim Tài liệu và Khoa học Trung ương, Cục trưởng Cục Điện ảnh Việt Nam, Phó Tổng thư ký Hội Điện ảnh Việt Nam khóa 1, cùng nhiều lần đảm nhận vai trò giám khảo các kỳ liên hoan phim trong và ngoài nước.
NSND Bùi Đình Hạc đã gặt hái 3 giải nhất, 1 giải nhì tại nhiều liên hoan phim quốc tế; 7 giải thưởng Bông sen Vàng, 1 giải thưởng Bông sen Bạc tại các Liên hoan Phim Việt Nam.
Với những thành tựu đặc biệt xuất sắc trong lĩnh vực sáng tác điện ảnh, năm 1984 ông đã được nhà nước phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân (đợt 1), năm 2007 ông đã được tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về Văn học Nghệ thuật cho 7 tác phẩm điện ảnh đặc sắc của mình.
Ông đã ra đi thanh thản qua một thời gian dài đấu tranh với bệnh tật. Sự ra đi của ông đã để lại niềm tiếc thương, yêu mến của người thân cũng như những đồng nghiệp.
