Những mâu thuẫn từ đó liên tiếp xảy ra khiến quan hệ giữa cha – con, anh – em trở nên tồi tệ hơn nữa. Tuy nhiên sau tất cả sóng gió họ đã rút ra được những bài học để thấu hiểu, thông cảm, yêu thương lẫn nhau như một gia đình đúng nghĩa. Dưới đây là những bài học, ý nghĩa nhân văn mà Vạn dặm nhân sinh mang tới.
Phản đối tư tưởng, hành động trọng nam khinh nữ
Là đứa con gái duy nhất trong gia đình ông Ba – bà Mỹ, An (Thanh Trúc) luôn bị mẹ phân biệt đối xử, thường xuyên lạnh nhạt quát mắng, sai bảo mọi việc và còn bị anh Ba bắt nạt, thậm chí động chân động tay. Lớn lên trong môi trường bất công, thiếu thốn tình yêu thương nên nội tâm An trở nên phức tạp, ẩn chứa nhiều tâm sự. Cô khép kín, không muốn mở lòng với bất kỳ ai, từ chối gặp gỡ gần gũi gia đình và chỉ biết điên cuồng theo đuổi công việc. Có thể nói An đã bị tổn thương tâm lý nặng nề bởi việc trọng nam khinh nữ ngay trong chính gia đình mình từ thuở bé.
Câu chuyện của An như một lời cảnh tỉnh mạnh mẽ tới tất cả những ai đã, đang và sẽ phân biệt đối xử với đứa con của mình chỉ vì giới tính của chúng. Đứa con vốn không được chọn nơi mình sinh ra và cũng không thể chọn giới tính cho bản thân khi mới lọt lòng.
Nói về thông điệp của bộ phim, Thanh Trúc tâm sự: “Kho tàng phim Việt cần có những bộ phim tâm lý xã hội gia đình giống như vậy vì đây là thực trạng xảy ra từ rất lâu rồi. Có nhiều bộ phim làm về đề tài này nhưng khi nhận được kịch bản Vạn dặm nhân sinh thì Trúc cảm thấy quá thích vì nó rất thật, rất đời, đơn giản nhưng ngấm dần trong suy nghĩ của Trúc và các diễn viên. Chắc chắn một điều rằng mọi người sẽ thấy được những điều mà bộ phim mang đến. Đó là tình cảm anh em trong gia đình, tình cảm giữa cha mẹ với các con, đó là những điều rất thiêng liêng. Chúng ta phải trân trọng tình cảm đó và yêu thương lẫn nhau chứ đừng ghen ghét hay ganh tị để rồi tạo ra những áp lực vì ngoài cuộc sống đã quá áp lực rồi. Hãy dành cho nhau sự yêu thương để thấy rằng cuộc sống màu hồng”.
Lên án chuyện gia đình mâu thuẫn, bất hòa vì tranh giành tài sản
Vốn là trụ cột chính nên sự qua đời của bà Mỹ (Ngân Quỳnh) như ngòi nổ khiến không khí gia đình ông Ba (NSND Thanh Nam) trở nên căng thẳng hơn bao giờ hết. Vốn là đứa con trai được mẹ cưng chiều từ nhỏ nên Tâm (Nguyễn Quốc Trường Thịnh) chỉ muốn ngồi mát ăn bát vàng, hưởng lợi từ người khác. Nếu như anh hai Thắng (Thanh Bình) và em út An (Thanh Trúc) không mấy quan tâm đến tài sản mẹ để lại thì Tâm lại tìm mọi cách chiếm đoạt, đòi cha chia gia tài. Điều này khiến ông Ba (NSND Thanh Nam) tức giận đến đổ bệnh.
Có thể nói, tiền không phải điều quan trọng nhất trong cuộc sống. Hãy hiếu thảo, phụng dưỡng cha mẹ khi còn có thể và đừng đòi hỏi, mong chờ bất cứ điều gì sau khi họ qua đời.
Phản ánh mối quan hệ bố chồng – nàng dâu
Biết ông Ba cất giấu tài sản bà Mỹ để lại nên con trai thứ 2 – Tâm (Nguyễn Quốc Trường Thịnh) tìm mọi cách đón cha về nhà nhằm lấy lòng. Để ông Ba rời khỏi căn nhà dưới quê, Tâm đã “giả thần lộng quỷ” khiến ông sợ hãi buộc phải tìm đến các con. Từ lúc ông Ba dọn đến mọi thứ trong căn chung cư của vợ chồng anh ba đều đảo lộn. Cách sống đối lập cùng khoảng cách 2 thế hệ khiến ông không ngừng tranh cãi, bất hòa với vợ chồng con trai. Vì không hài lòng với cách các con chăm sóc mình, ông đã bày nhiều trò như: rủ bạn về hát Karaoke ầm ĩ, nấu đồ ăn bốc mùi, nói xấu con dâu với hàng xóm, đi vệ sinh không đóng cửa, bắt con dâu nấu ăn dù biết con không biết nấu…
Tuy bị cha chồng thường xuyên gây khó dễ nhưng Hiền (Tăng Huỳnh Như) chưa bao giờ hỗn hào, cô chỉ nhẹ nhàng nuốt cục tức để rồi xả lại lên người chồng. Vì vậy cách cư xử của Hiền được khán giả rất đồng thuận, đánh giá cao.
Thông qua mối quan hệ giữa Hiền và ông Ba, bộ phim như mang đến lời răn dạy cha mẹ chồng hay cha mẹ vợ cũng đều là cha mẹ, con cái không được hỗn hào mà nên biết cách cư xử lễ độ, nhẹ nhàng giải quyết nếu xảy ra mâu thuẫn.
Khắc họa cuộc sống của cha mẹ khi về già
Sống dưới bóng vợ từ khi còn trẻ nên sau khi bà Mỹ qua đời, ông Ba khao khát được con cái cung phụng, chăm lo và chiều chuộng. Chính vì vậy ông hay làm mình làm mẩy như con nít nhằm thu hút sự chú ý để được quan tâm và yêu thương. Đặc biệt, ông luôn giữ khư khư cuốn sổ tiết kiệm bà Mỹ để lại và giấu không cho các con biết để làm của riêng vì sợ bản thân không nơi nương tựa. Nếu bầu trời của trẻ con là cha mẹ thì hạnh phúc khi về già của cha mẹ chính là các con.
Lên án chuyện ngoại tình
Vốn là người được kỳ vọng nhất nhà nhưng không ngờ anh hai Thắng (Thanh Bình) lại làm ăn thua lỗ, công ty phá sản dẫn đến phải bán nhà trả nợ. Để có thể chăm lo gia đình Thắng đành đi làm công ăn lương. Tại đây anh đã bị một cô đồng nghiệp tiếp cận, dụ dỗ. Trong một lần đi công tác Linh (Phương Trâm) đã chuốc say Thắng và cả 2 đã vượt quá giới hạn. Nhưng thật không ngờ Linh đối với Thắng không phải là tình yêu. Dưới danh nghĩa đồng nghiệp, Linh tìm đến nhà ăn cơm cùng vợ Thắng – Ngân Thúy (Lê Hiền) và lén đe dọa anh nếu không đưa tiền sẽ tiết lộ mọi chuyện. Đỉnh điểm sau khi có bầu với người khác Linh đã nói đó là con Thắng và đòi anh đưa 1 tỷ mới chịu im lặng. Tuy nhiên Thắng phát hiện sự thật nên không nghe theo yêu cầu, điều đó khiến Linh tức giận tìm đến nhà ba mẹ vợ Thắng làm loạn. Sau khi biết chân tướng sự việc, Thúy cùng gia đình quyết định ly hôn. Vì tật ham của lạ, không chung thủy, phản bội gia đình Thắng đã mất hết tất cả trong phút chốc. Đây chính là lời cảnh tỉnh đối với tất cả những người có tật “chán cơm thèm phở”, thích “vụng trộm” bên ngoài.
Tình yêu không phân biệt tuổi tác, hoàn cảnh
Lớn lên thiếu thốn tình thương nên An (Thanh Trúc) luôn cảm thấy lo sợ, không muốn bước vào bất kỳ mối quan hệ nào cả. Cô lạnh lùng từ chối tình cảm của chàng đồng nghiệp tốt bụng, đẹp trai Vĩnh Kiên (Quang Thái) cũng như những người có ý định theo đuổi mình. Phải đến khi gặp ông bố một con Huy Dũng (Quốc Cường) An mới dần thay đổi, bỏ đi sự đề phòng. Tuy nhiên mối tình này không được ông Ba ủng hộ, theo ông Huy Dũng vừa lớn tuổi, lại có một đời vợ và một đứa con riêng hoàn toàn không phù hợp với An. Nhưng bỏ qua tất cả những điều đó, An vẫn bị chinh phục bởi sự ấm áp, chu đáo, chân thành của Dũng. Anh luôn xuất hiện những lúc cô cần, nhẹ nhàng quan tâm chăm sóc. Chuyện tình An – Dũng như lời khẳng định tình yêu không phẩn biệt tuổi tác, hoàn cảnh, miễn chúng ta thật lòng yêu thương và nguyện vượt tất cả khó khăn thử thách cùng nhau.