Huang Xuan – bác sĩ nổi tiếng ở Đài Loan (Trung Quốc), cho rằng thời tiết lạnh sẽ làm tăng nguy cơ xảy ra, mắc, làm trở nặng và biến chứng nguy hiểm của bệnh tim mạch, mạch máu não. Đây là lý do tại sao các trường hợp đột quỵ và đột tử có xu hướng gia tăng vào mỗi mùa đông khi nhiệt độ giảm đột ngột.
Ông nói thêm rằng ngay cả những người khỏe mạnh, không mắc bệnh tim mạch và có lối sống lành mạnh cũng có thể bị đột quỵ hoặc đột tử. Chỉ giữ ấm cơ thể thôi là chưa đủ, bởi nó có thể đến từ những điều nhỏ nhặt nhất, những khoảnh khắc trong cuộc sống hằng ngày mà ít người để ý tới. Với kinh nghiệm y học lâm sàng hàng chục năm, bác sĩ Huang Xuan đưa ra những cảnh báo sau đây về 5 thời điểm ít người để ý trong mùa lạnh có thể dễ dẫn đến đột tử:
Bật dậy vội vàng vào buổi sáng
Bác sĩ Huang Xuan cho biết, vào mùa lạnh, bạn nên nằm trên giường một lúc và thức dậy từ từ thay vì tung chăn ấm, ngồi dậy hoặc ra khỏi giường vội vàng. Bởi nếu bạn đột ngột từ bỏ phương pháp giữ ấm này và tiếp xúc với không khí lạnh mà không được bảo vệ, làn da của bạn sẽ nhanh chóng rơi vào trạng thái sốc nhiệt và các mạch máu sẽ co lại. Trong nhiều trường hợp, điều này có thể dẫn đến tử vong đột ngột. Nhất là nếu bạn mặc đồ ngủ sơ sài, không thể giữ ấm vì để thoải mái hoặc vốn có chăn ấm, hoặc sử dụng lò sưởi/máy sưởi và nó đã tắt vào thời điểm bạn thức dậy.
Tốt nhất nên mặc ấm, đặc biệt là đi tất khi ngủ vào mùa lạnh. Bạn dậy càng sớm thì nằm trong chăn càng lâu, từ 3-5 phút, từ từ nhấc chăn lên, bạn có thể giãn cơ để làm ấm, hoặc đơn giản là nằm/ngồi thư giãn để cơ thể thích nghi trước khi đi ra ngoài giường. Bạn cũng có thể mặc áo khoác trước để tránh đột tử do chênh lệch nhiệt độ quá cao sau khi kéo chăn hoặc bước ra khỏi phòng.
Rửa mặt, đánh răng bằng nước lạnh mỗi sáng
Vào mùa lạnh, nhiều người thường đánh răng, rửa mặt bằng nước lạnh sau khi thức dậy vì vội vàng, lười biếng hoặc vì lý do chủ quan. Hành động nhỏ này thực sự có thể gây ra những rủi ro đáng kể cho sức khỏe, thậm chí đe dọa đến tính mạng.
Nhà tắm, nhà vệ sinh là nơi dễ xảy ra đột tử nhất vào mùa lạnh. Bởi khi đánh răng hay rửa mặt, ngoài sốc nhiệt, co rút mạch máu còn bị ảnh hưởng bởi tư thế cúi xuống để thực hiện lên cơ và tuần hoàn máu. Thay vào đó, hãy dùng nước ấm và từ từ để làn da cảm nhận hơi ấm, từ từ rửa mặt và đánh răng để bảo vệ bản thân.
Khoảnh khắc cởi, mặc quần áo khi tắm
Thật thoải mái khi tắm nước nóng hoặc ngâm mình trong nước nóng khi thời tiết lạnh. Nhưng bạn quên rằng trước khi bước vào bồn tắm, chạm vào nước ấm, hay rời khỏi nguồn nước, cơ thể bạn đang trần truồng và rất dễ gặp những nguy hại cho sức khỏe.
Nguyên nhân là lúc này cơ thể chưa kịp thích ứng với sự thay đổi nhiệt độ đột ngột. Điều này ảnh hưởng đến huyết áp và khiến các mạch máu co lại. Đặc biệt là thời điểm bạn vừa mới tắm, khi tiếp xúc với không khí lạnh, trên da cơ thể vẫn còn những hạt nước nóng.
Bác sĩ Huang Xuan cho rằng trước tiên chúng ta nên vào phòng tắm, chườm nước ấm, sau đó từ từ cởi từng lớp quần áo để cơ thể thích nghi trước khi tắm. Đừng để khăn tắm quá xa, hãy lau khô người ngay sau khi rời khỏi nguồn nước tắm và mặc quần áo nhanh chóng. Tất nhiên, bạn nên dùng nước lạnh để tắm vào mùa lạnh và cũng không tắm quá lâu.
Bỏ qua giữ ấm tai và cổ khi đi ra ngoài
Bác sĩ Huang Xuan thẳng thắn cho biết, ông từng chứng kiến nhiều bệnh nhân cấp cứu vì không chú ý giữ ấm tai và cổ trong mùa lạnh. Họ thậm chí còn mang tất và găng tay nhưng bỏ qua giữ ấm tai và cổ trong những ngày đông lạnh giá mà không biết rằng điều này làm tăng nguy cơ đột tử. Đặc biệt là khi bạn thay đổi môi trường từ trong nhà ra ngoài trời một cách đột ngột và vội vàng.
Tai tuy có thể tích nhỏ nhưng diện tích tiếp xúc với không khí lại lớn, nhiệt lượng rất dễ phát tán, da ở ngoài tai lại mỏng, lỗ tai thiếu lớp bảo vệ nên rất dễ bị nhiễm lạnh. Hơn nữa, không khí lạnh thổi ra từ tai có thể dễ dàng xâm nhập vào hệ hô hấp. Cổ giống như cầu nối giữa đầu và toàn bộ cơ thể, đồng thời là đường hô hấp chính và chứa nhiều dây thần kinh giao cảm nhỏ và các mạch máu, trong đó có động mạch cảnh. Vì vậy bạn hãy nhớ chú trọng giữ ấm cơ thể, đặc biệt là tai, đầu và cổ khi ra ngoài trời lạnh.
Tập thể dục vào sáng sớm, tối muộn
Tập thể dục là một việc tốt nhưng bạn cũng nên cẩn thận để không “mang tai họa vào cơ thể”, nhất là vào mùa lạnh. Tiến sĩ Huang Xuan cho biết, có 2 nguyên nhân chính gây đột quỵ và đột tử do tập thể dục vào mùa lạnh. Một là thời gian tập luyện, hai là cường độ tập luyện.
Ông nhắc nhở không nên tập thể dục vào sáng sớm hoặc tối muộn trong mùa lạnh. Vì những thời điểm này thường có nhiệt độ thấp nhất trong ngày nên chênh lệch nhiệt độ giữa ngoài trời và trong nhà cũng rất lớn. Hơn nữa, nếu bạn có thói quen tắm sau khi tập thể dục thì càng nguy hiểm hơn. Nó có thể dễ dàng dẫn đến đột tử do bệnh tim và tắc nghẽn mạch máu.
Bên cạnh đó, tập luyện vào mùa lạnh là cần thiết nhưng đừng tập quá sức vì cho rằng trời lạnh phải vận động nhiều hơn mới đổ mồ hôi, giảm mỡ. Cũng không nên chọn tập luyện ở những nơi quá cao, lượng oxy thấp.
Khuyến cáo hữu ích
Theo Cục Quản lý khám, chữa bệnh (Bộ Y tế), hầu hết các cơn đột quỵ có thể được ngăn ngừa bằng cách cải thiện chế độ ăn uống, bỏ thuốc lá và tập thể dục. Vì vậy, thay đổi lối sống có thể có tác động lớn đến việc giảm nguy cơ đột quỵ.
Ngăn ngừa đột quỵ bằng cách tăng cường các món ăn có nguồn gốc thực vật, chế độ ăn nhiều rau xanh, các loại đậu, ngũ cốc nguyên hạt và trái cây. Phân tích của nhiều nghiên cứu cho thấy cứ 10 gam chất xơ ăn hàng ngày, nguy cơ đột quỵ có thể giảm gần 12%.
Loan Mạc (Tổng hợp)
