Lễ kỷ niệm 20 năm thành lập Hội đồng Lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật Trung ương

Tối ngày 5/9/2023, tại Nhà hát lớn Thủ đô Hà Nội, Hội đồng Lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật Trung ương tổ chức trọng thể Lễ kỷ niệm 20 năm thành lập (10/9/2003- 10/9/2023). Đồng chí Nguyễn Trọng Nghĩa, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương dự, phát biểu chúc mừng và định hướng nhiệm vụ cho Hội đồng những năm tới. Tham dự buổi lễ có đồng chí Nguyễn Khoa Điềm, nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, nguyên Trưởng Ban Tư tưởng-Văn hóa Trung ương và là Chủ tịch kiêm nhiệm Hội đồng nhiệm kỳ đầu tiên; các đồng chí Ủy viên Trung ương Đảng, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng; đại diện lãnh đạo các ban, bộ, ngành, các tỉnh, thành phố, các cơ quan, đơn vị trung ương và địa phương.

Phát biểu chỉ đạo tại Lễ kỷ niệm, Đồng chí Nguyễn Trọng Nghĩa, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương yêu cầu Hội đồng tiếp tục phát huy huy động tối đa kinh nghiệm, trí tuệ, tâm huyết của các đồng chí lãnh đạo và thành viên Hội đồng qua các thời kỳ; các nhà khoa học, nhà nghiên cứu lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật trong cả nước. Bám sát và thấu hiểu sâu sắc hơn nữa thực tiễn văn học, nghệ thuật đang vận động, phát triển đa dạng, phong phú; từ đó nâng cao khả năng phát hiện, dự báo, tổ chức nghiên cứu lý luận, tổng kết thực tiễn một cách khoa học và có hệ thống đối với những vấn đề lớn đang đặt ra. Tăng cường số lượng, gắn với nâng cao chất lượng báo cáo tư vấn cho Đảng, Nhà nước, nhất là tư vấn chuyên đề, chuyên sâu.

Đồng chí Nguyễn Trọng Nghĩa, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương phát biểu chỉ đạo Lễ kỷ niệm

Kiên định phát huy vai trò nền tảng, chủ đạo của mỹ học mác-xít, tư tưởng Hồ Chí Minh về văn học, nghệ thuật; tổ chức nghiên cứu thấu đáo tư tưởng văn nghệ truyền thống của cha ông; đồng thời tiếp thu có chọn lọc tinh hoa lý luận văn học, nghệ thuật trên thế giới; từng bước xây dựng và hoàn thiện hệ thống lý luận văn nghệ Việt Nam. Đây là nhiệm vụ được khẳng định tại Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XI. Hội đồng đã góp sức triển khai nghiên cứu bước đầu, có kết quả tốt; nay cần tiếp tục triển khai một cách bền bỉ, bảo đảm hiệu quả, thiết thực. Đồng thời, chú trọng tư vấn cơ chế, chính sách phát huy vai trò của văn học, nghệ thuật trong triển khai thực hiện hệ giá trị quốc gia, hệ giá trị văn hóa, hệ giá trị gia đình và chuẩn mực con người Việt Nam trong thời kỳ mới.

Hợp tác, liên kết chặt chẽ hơn nữa với đội ngũ những người làm công tác lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật, qua đó góp phần định hướng và nâng cao hiệu quả các hoạt động sáng tạo, quảng bá và tiếp nhận văn học, nghệ thuật. Mở rộng các diễn đàn học thuật, nâng cao tinh thần đối thoại, tranh luận thật sự dân chủ, nghiêm túc, trách nhiệm, nhằm nâng cao tính khoa học, tính chiến đấu, tính thuyết phục của công tác lý luận, phê bình. Tiếp tục đổi mới và nâng cao chất lượng Tạp chí Lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật; kịp thời phát hiện, biểu dương các nhân tố mới, tiêu biểu; tích cực, chủ động tham gia hiệu quả công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trong lĩnh vực văn học, nghệ thuật.

Hội đồng phát huy tốt hơn nữa vai trò là cầu nối giữa Đảng và đội ngũ văn nghệ sĩ; thường xuyên cung cấp, cập nhật chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước về văn hóa, văn nghệ; đồng thời nắm bắt, phản ánh, dự báo tâm tư, tình cảm, nguyện vọng chính đáng của đội ngũ văn nghệ sĩ, các nhà nghiên cứu, lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật. Tổ chức nghiên cứu, kiến nghị bổ sung, hoàn thiện chính sách về đào tạo, bồi dưỡng, sử dụng, đãi ngộ, tôn vinh đội ngũ làm công tác nghiên cứu, lý luận, phê bình nói riêng và lực lượng sáng tạo văn học, nghệ thuật nói chung.

Tiếp tục xây dựng cơ chế và kế hoạch hợp tác quốc tế có hiệu quả trên lĩnh vực lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật. Chủ động phối hợp với các cơ quan nghiên cứu trong nước; trao đổi, hợp tác với các đối tác nước ngoài; tổ chức các sinh hoạt học thuật chuyên sâu để đánh giá, định hướng việc dịch thuật, tiếp thu, vận dụng đúng đắn, chắt lọc tinh hoa, thành tựu văn học, nghệ thuật thế giới. Đồng thời, tham gia giới thiệu, quảng bá, lan tỏa các giá trị văn học, nghệ thuật của dân tộc, nhất là các thành tựu sau 40 năm đất nước đổi mới đến với bạn bè quốc tế.

Phối hợp chặt chẽ với các cơ quan, đơn vị liên quan, chủ động tham gia tổng kết thực tiễn; sơ kết, tổng kết nghị quyết, chỉ thị, kết luận của Đảng trong lĩnh vực văn học, nghệ thuật. Trước mắt, tập trung nghiên cứu, đóng góp vào quá trình tổng kết 10 năm thực hiện Nghị quyết số 33 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khoá XI “về xây dựng và phát triển văn hoá, con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước”; tổng kết 50 năm nền văn học, nghệ thuật Việt Nam sau ngày đất nước thống nhất (30/4/1975 – 30/4/2025); tổng kết 40 năm xây dựng, phát triển văn hóa, con người Việt Nam trong thời kỳ đổi mới; thiết thực đóng góp xây dựng các văn kiện trình Đại hội XIV của Đảng trên lĩnh vực văn học, nghệ thuật.

Phát huy bài học kinh nghiệm qua 20 năm xây dựng và trưởng thành, tiếp tục xây dựng cơ quan Hội đồng ngày càng chuyên nghiệp, vững mạnh toàn diện, không ngừng đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác. Từng thành viên Hội đồng, Thường trực Hội đồng, công chức, viên chức, người lao động nhận thức sâu sắc về vai trò, trách nhiệm, không ngừng rèn luyện, nâng cao bản lĩnh chính trị, trình độ, năng lực, uy tín chuyên môn; phát huy tinh thần đoàn kết, chủ động, sáng tạo, đáp ứng yêu cầu ngày càng cao trong thực hiện nhiệm vụ của Hội đồng.

Trước đó, trong diễn văn kỷ niệm; PGS,TS, nhà văn Nguyễn Thế Kỷ, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Chủ tịch Hội đồng Lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật Trung ương nêu rõ: hai mươi năm qua, Hội đồng Lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật Trung ương tập trung nghiên cứu lý luận, tổng kết thực tiễn, tư vấn giúp Đảng, Nhà nước xây dựng và lãnh đạo thực thiện nhiều nghị quyết, chính sách ở tầm chiến lược, vĩ mô về văn hóa, văn nghệ; tư vấn và hỗ trợ nhiều ban, bộ, ngành, địa phương, cơ quan, đơn vị trong công tác chỉ đạo, quản lý văn hóa, văn nghệ. Tổ chức nhiều cuộc hội thảo, tọa đàm, nghiên cứu khoa học; hoàn thành các đề án, đề tài khoa học cấp nhà nước và cấp ban đảng. Đó là các đề tài lớn như: “Văn học, nghệ thuật Việt Nam trong quá trình thực hiện Cương lĩnh xây dựng đất nước thời kỳ quá độ lên Chủ nghĩa xã hội”; “Văn hóa trong chủ thuyết phát triển của Việt Nam”; “Tư tưởng lý luận văn nghệ trung cận đại ở Việt Nam”; “Quá trình tiếp thu các tư tưởng lý luận văn nghệ nước ngoài vào Việt Nam từ đầu thế kỷ XX”; “Từng bước xây dựng hệ thống lý luận văn nghệ Việt Nam”; “Văn học, nghệ thuật Việt Nam qua 50 năm đất nước thống nhất, đổi mới, hội nhập và phát triển”… Nhiều đề tài thiết thực cấp ban đảng như: “Mối quan hệ giữa chính trị và văn nghệ từ thời kỳ Đổi mới đến nay”; “Đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng đối với văn học, nghệ thuật”; “Xây dựng hệ giá trị văn học, nghệ thuật Việt Nam theo tinh thần Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng”; “Đấu tranh phản bác quan điểm sai trái trong văn học, nghệ thuật”; “Văn học, nghệ thuật với việc xây dựng nhân cách con người Việt Nam”; “Phấn đấu sáng tạo nhiều tác phẩm văn học, nghệ thuật có giá trị tư tưởng và nghệ thuật cao”; “Đề cương về văn hóa Việt Nam (1943) và sự phát triển tư duy lý luận của Đảng về văn hóa, văn nghệ 80 năm qua”…

PGS,TS, nhà văn Nguyễn Thế Kỷ, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Chủ tịch Hội đồng Lý luận, Phê bình Văn học, Nghệ thuật Trung ương phát biểu khai mạc buổi lễ

Hội đồng đã tiến hành nhiều cuộc khảo sát thực tiễn, nghiên cứu lý luận ở trong và ngoài nước, tư vấn giúp lãnh đạo Đảng, Nhà nước, các ban, bộ, ngành, địa phương nhiều vấn đề quan trọng, cấp thiết về văn hóa, văn nghệ như “Giải quyết mối quan hệ giữa tăng trưởng kinh tế và phát triển văn học, nghệ thuật; “Đánh giá tác động của chủ trương xã hội hóa đến sự phát triển văn học, nghệ thuật”; “Vấn đề tiếp thu lý thuyết văn nghệ nước ngoài vào Việt Nam”; “Xây dựng và phát triển văn học, nghệ thuật Việt Nam sau 15 năm thực hiện Nghị quyết 23-NQ/TW của Bộ Chính trị”; “Các khuynh hướng vận động và phát triển của văn học, nghệ thuật – nhận diện, dự báo, định hướng”; “Một số giải pháp chủ yếu nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật”; “Văn học, nghệ thuật với nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền biển đảo”; “Văn học, nghệ thuật với nhiệm vụ phòng, chống đại dịch Covid-19”; “Văn học, nghệ thuật với việc quảng bá hình ảnh đất nước, con người Việt Nam ra thế giới”…

T.S Ngô Phương Lan – Chủ tịch Hiệp hội Xúc tiến phát triển điện ảnh Việt Nam, Phó Chủ tịch chuyên trách Hội đồng Lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật Trung ương phát biểu tại buổi lễ

PGS.TS Nguyễn Hồng Vinh, nguyên UV TWĐ, nguyên Chủ tịch Hội đồng Lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật Trung ương phát biểu tại buổi lễ.

Nhà thơ Hữu Thỉnh, nguyên Phó Chủ tịch Hội đồng lý luận, phê bình Văn học nghệ thuật Trung ương

Nhân dịp này, Hội đồng Lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật Trung ương và Ban Biên tập Tạp chí Lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật chính thức khai trương Tạp chí điện tử với tên miền https://lyluanphebinh.vn, đánh dấu bước phát triển mới về nội dung, hình thức, công nghệ của tạp chí, nối dài kênh thông tin, mở rộng diễn đàn nghiên cứu, trao đổi học thuật về văn học, nghệ thuật trên nền tảng số và kết nối internet.

Hội đồng Lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật Trung ương và Ban Biên tập Tạp chí Lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật thực hiện nghi thức khai trương Tạp chí điện tử

Các đại biểu chụp ảnh lưu niệm

Tiết mục văn nghệ tại buổi lễ