Chuyện về người “cài mìn” xẻ núi mở đường cao tốc Bắc

Những ngày cuối năm 2022, khi người lao động cả nước háo hức chờ đợi ngày về quê nghỉ Tết Nguyên đán Quý Mão 2023, trên công trường cao tốc Bắc – Nam, hàng nghìn cán bộ, kỹ sư, tư vấn giám sát, công nhân, người lao động… vẫn đang làm việc hăng say, bỏ ngỏ ngày về quê đón Tết cùng gia đình.

Có mặt trực tiếp tại công trường cao tốc Bắc – Nam (đoạn Phan Thiết – Dầu Giây), chúng tôi mới thật sự cảm nhận được cái khẩn trương, sự quyết tâm của những người công nhân đang từng ngày lan lộn vất vả.

Tất cả vì cung đường vàng cao tốc Bắc – Nam, vì sự phát triển của cả khu vực phía Nam của đất nước. Bỗng dưng vọng lại đâu đó trong tâm trí chúng tôi một giai điệu thật hào hùng của bài hát nào đó: “Đường lớn… đã mở, đi tới tương lai. Ngày mai, đang bắt đầu từ ngày hôm nay”…

Cái nắng, cái gió… không bó được khối óc, con tim

 Khác rất nhiều cái mô phạm truyền thống trên công trường của nhiều đơn vị cầu đường trong những năm trước đây, là băng rôn, khẩu hiệu tuyên tuyên truyền kêu gọi mọi người nỗ lực làm việc.

Những ngày Tết Nguyên đán Quý Mão 2023 cận kề, trên công trường của “đại dự án” cao tốc Bắc – Nam (đoạn Phan Thiết – Dầu Giây), hàng trăm công nhân vẫn mải mê làm việc. Không hề thấy băng rôn với khẩu hiệu hô hào, dường như những con người đang vật tộn với đất đá, cát sỏi, không cần sự thúc bách từ đâu.

Với họ, chỉ có công việc, tiến độ, thời gian và cuối cùng là thành quả – đó là những cung đường vàng cao tốc Bắc – Nam mở ra tương lai phồn vinh cho các tỉnh, thành phía Nam.

Cẩn thận bước xuống từ chiếc máy khoan đá, mặt mày mồ hôi lấm lem vì bụi, đất, đá, anh Vũ Văn Dũng (đội trưởng thi công nổ mìn phá đá, thuộc nhà thầu Công ty Phương Thành) tiếp chuyện với chúng tôi.

Trong bầu không khí đặc quẹo bới bụi mù, âm thanh máy móc, tiếng anh Dũng phát ra, câu được, câu chăng: ” Ở đây, an hem gọi chúng tôi là những thẳng “nổ”, “nổ như bom”, “nổ như mìn”… Nhưng, không có mấy ông “nổ” này, công việc đình đám ngay”.

Thật vậy, làm đường mà thiếu đá, thiếu sỏi, thiếu đất… sao được ? Muốn có đá, có sỏi, thì không thể thiếu mấy ông nổ mìn như anh Vũ Văn Dũng.

“Dân nổ mìn cực kỳ vất vả, nguy hiểm nhất so với những bộ phận khác trên công trường. Vất vả, nguy hiểm thật, nhưng chúng tôi quen rồi. Vì công việc, vì tiến độ dự án cho quốc gia, chúng tôi nỗ lực vượt qua tất cả, để làm sao trong năm sau, cao tốc Phan Thiết – Dầu Giây thành hình, là chúng tôi vui rồi”. Hơn nữa, công việc bộn bề cũng đồng nghĩa túi tiền của nhiêu công nhân trên công trường luôn rủng rẻng. Cuộc sống của chính họ và gia đình cũng theo đó sung túc, ấm no.

Anh Dũng với khuôn mặt đen xạm dạn dày sương gió để lộ ra vệt hằn sâu của chiếc khẩu trang, tóc màu bạc vì bụi đá dẫn chúng tôi đi vào những khu vực khó khăn nhất của gói thầu. Chỉ tay lên trên, anh Dũng nói: “Địa chất ở đây toàn bộ là đá granite có màu xanh rất cứng, tụi anh phải dùng những mũi khoan lớn nhất cứng nhất để khoan vào đá”.

“Ở đây, máy móc hỏng liên tục! Xe chở đá chỉ 1, 2 tháng là phải làm lại thùng, do đá to và cứng. Hôm nào, máy hỏng nhiều anh em phải nán lại sửa chữa cả buổi trưa, ăn cơm tại vị trí đó luôn” – anh Dũng kể.

Thấy chúng tôi tò mò Tết gần đến, nhưng công trường còn ngổn ngang, anh Dũng cho biết, “Ồ còn bao nhiêu ngày nữa là Tết ?”

“Chúng tôi mới thống nhất với nhau Tết Nguyên đán, các đơn vị, nhà thầu vẫn duy trì lực lượng cán bộ, công nhân và máy móc trên công trường thi công “xuyên Tết”, nhằm đẩy nhanh tiến độ và bảo đảm chất lượng công trình”, anh Dũng nói.

Đúng 13h25 phút cùng ngày, tiếng máy khoan, tiếng máy xúc phá đá vang cả góc công trường, dưới cái nắng gắt. Anh Trần Bá Luân, phụ trách thi công gói thầu số 2 thuộc Nhà thầu Phương Thành – nói với chúng tôi: ” Mặc dù Tết Nguyên đán sắp tới, nhưng nói thật, anh em công nhân chúng tôi không mấy ai nôn nao để nghỉ Tết đâu. Tất cả chúi mũi vào công việc, nổ mìn, phá đá, làm sao có đủ vật liệu để cung ứng cho những cây số đường cao tốc đang từng ngày nên hình, nên dạng”.

Tất cả những nỗ lực của nhà thầu, đội ngũ kỹ sư, công nhân lao động hăng say không biết mệt mỏi trong những ngày tháng đi “mở đường” đều chung một mục tiêu đã được Chính phủ và Bộ GTVT đề ra là làm thay đổi diện mạo hạ tầng giao thông góp phần phát triển kinh tế – xã hội.

Dẫu biết Tết là dịp gia đình đoàn viên, khởi đầu cho một năm mới vạn sự tốt lành, thế nhưng, trên công trường cao tốc Bắc – Nam đoạn Dầu Giây – Phan Thiết, đội ngũ những người “mở đường” vẫn bỏ ngỏ ngày về quê đón Tết cùng gia đình.

Chạy dọc theo tuyến đường công trường bụi mù đan xen giữa các đoàn xe tấp nập chở vật liệu, chúng tôi đã có mặt tại dự án cao tốc Bắc – Nam đoạn Dầu Giây – Phan Thiết (địa bàn xã Tân Phúc, huyện Hàm Yên, Bình Thuận).

Chúng tôi cảm nhận, thấy rõ cái nắng, cáigió, hơi nóng hầm hập của mảnh đất Bình Thuận khiến không khí càng trở nên oi bức, ngột ngạt vào những ngày cuối năm. Tuy nhiên, những nắng, những gió, những dày vò khốc liệt của bao nhiều nguy hiểm trên công trường, vẫn không thể khiến những công nhân ngã gục. Họ từng ngày làm việt miệt mài bằng tất cả khối óc, con tim, cho con đường cao tốc Phan Thiết – Dầu Giây của ngày mai.

Tết là công trường, lấy tiếng mìn thay tiếng pháo

Tiếp tục quần thảo tại công trường ở xã Tân Phúc, huyện Hàm Yên, tỉnh Bình Thuận; chúng tôi có được những giây phút chứng kiến công việc nổ mìn, phá đá của đội nổ mìn, thuộc nhà thầu Phương Thành. Trước giờ nổ mìn, chúng tôi nghe thông báo: “Chuẩn bị đến giờ nổ mìn. Mọi người về vị trí an toàn”.

Anh Vũ Văn Dũng bám vào một mỏm đá, trèo lên phía trên. Anh Dũng chỉ tay về phía chúng tôi và hỗ trợ từng người đi tới nơi trú ẩn an toàn. Tại đây chúng tôi đã bắt trọn khoảnh khắc của những người công nhân cài mìn kích nổ phá đá.

Anh Dũng nói: “Anh em sẵn sàng máy quay, máy ảnh chứ, bây giờ nổ mìn đấy!”

Ít phút sau chúng tôi nghe thấy: “Anh em chú ý! Về vị trí an toàn…., Máy bắt đầu tích điện, trên công trường chuẩn bị có mìn nổ, 3…2…1… nổ”. Tích tắc, hàng loạt tiếng nổ chói tai… Đoàng…Đoàng…

Tiếng mìn vừa dứt, nền đất rung lên, khói bụi bốc cao hàng chục mét; kèm những mảnh đá nhỏ bắn tung toé ra các hướng xung quanh, mùi khét của thuốc nổ bủa vây mù mịt cả công trường. Anh Dũng tếu táo nới với chúng tôi: “Các anh thấy Tết chưa ? Tết công nhân cầu đường đấy. Tiếng mìn nổ nghe “đã tai” hơn là tiếng pháo giao thừa luôn”.

Anh Dũng nói thêm: “Cực nhưng vui. Chúng tôi vẫn đùa cợt với nhau, hàng triệu người trên đất nước này phải chờ tới giao thừa mới được nghe tiếng pháo… hoa. Còn ở đây, anh em mình có ai bằng, ngày nào cũng nghe tiếng mìn còn chất lượng trăm lần tiếng pháo nhớ. Pháo đại ấy. Chứ pháo hoa thì… không có cửa. Ai xa xỉ bằng anh em mình nhỉ ?”. Xong, anh Dũng cười vang vọng cả một góc công trường còn bụi mù, khét lẹt mùi thuốc nổ.

Qua anh Dũng, chúng tôi được biết, hầu hết công nhân tại đây đã không về quê ăn tết. Với họ, Tết là công trường. Công trường là Tết. Họ tiếp tục bám trụ công trường để thi công xuyên Tết Nguyên đán Quý Mão 2023.

Tại công trường cao tốc Bắc – Nam đoạn Dầu Giây – Phan Thiết đội ngũ kỹ sư, công nhân đều chia ra thành 3 ca kíp để thay nhau thi công, ăn ngủ tại công trường. Anh Dũng bộc bạch: “Mình là cấp chỉ huy, nhiều khi sốt ruột lắm. Một ngày đảo qua đảo lại liên tục qua công trường với quãng đường đi bộ giám sát, đốc thúc làm việc và luôn nhắc nhở anh em phải hết sức cẩn thận an toàn. An toàn để còn về đón Tết với vợ con, với gia đình”.

Cao tốc mở ra tương lai

Cập nhật tiến độ dự án cao tốc Bắc – Nam, trao đổi với chúng tôi, Thứ trưởng Bộ Giao thông – Vận tải Lê Đình Thọ – cho biết: “Dự án cao tốc Bắc – Nam phía Đông (giai đoạn 2017 – 2020), có chiều dài 654 km, xuyên qua 13 tỉnh – thanh, với 11 dự án thành phần. Trên thực tế, trong quá trinh thi công đã phát sinh rất nhiều khó khăn, vướng mắc. Vì vậy, tiến độ hoàn thành, đưa vào sử dụng một số dự án thành phần đã vượt quá thời hạn mà các Nghị quyết của Quốc hội giao cho”.

Ông Thọ cho biết thêm: “Vừa khởi công dự án thì gặp đại dịch Covid-19. Sau dịch, lại gặp “bão giá” vật liệu, xăng dầu… Tiếp đó, dự án lại bị bão, lũ từ biển Đông đổ vào quần thảo, bầm dập. Khó khăn nữa là thiếu vật liệu đất đắp nền; việc các địa phương chậm cấp khai thác mỏ cũng ảnh hưởng trực tiếp tới tiến độ thi công cao tốc”.

Theo Thứ trưởng Lê Đình Thọ: “Tại các dự án thành phần, các nhà thầu xác định thi công xuyên Tết để đảm bảo tiến độ. Đặc biệt là dự án Dầu Giây – Phan Thiết,  Mai Sơn – Quốc lộ 45 và Vĩnh Hảo – Phan Thiết, phải được thông xe kỹ thuật trước ngày 31/12″.

Những gì đang diễn ra trên dự án cao tốc Bắc – Nam có thể hiểu được phía sau những tuyến cao tốc kỳ vĩ, xuyên qua giữa núi rừng không chỉ là mồ hôi, sức lực của con người mà còn có cả những sự đánh đổi của cả tuổi thanh xuân. Những người công nhân bỏ lại cái Tết đoàn viên, bỏ ngỏ việc riêng tư vì mục tiêu đưa dự án trọng điểm quốc gia sớm về đích.