Hà NộiDự án của Công ty Kenmark không đủ điều kiện song vẫn được nhóm cán bộ BIDV cho vay 39 triệu USD, gây thiệt hại 360 tỷ đồng. 7 cựu cán bộ hôm nay ra tòa.
Sáng 14/3, ông Đỗ Quốc Hùng, cựu giám đốc BIDV Thành Đô cùng 6 cựu cán bộ BIDV bị TAND Hà Nội xét xử trong vụ án Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng, cho vay sai 360 tỷ đồng.
Bốn bị cáo thuộc BIDV Thành Đô gồm: bà Lưu Thị Bích Thủy, cựu phó giám đốc; Phạm Anh Tài, cựu trưởng phòng tín dụng; Nguyễn Văn Hà, cựu phó trưởng phòng tín dụng; Lại Minh Ngọc, cựu trưởng phòng thẩm định.
Hai người còn lại là ông Lê Vũ Thanh, cựu giám đốc BIDV chi nhánh Tây Nam Quảng Ninh và cấp dưới Đỗ Xuân Khoan, cựu phó phòng tín dụng.
7 cựu cán bộ ngân hàng bị VKSND Hà Nội cáo buộc trong vụ án liên quan Công ty TNHH đầu tư và phát triển Kenmark, doanh nghiệp 100% vốn nước ngoài. Năm 2008, khi thực hiện dự án tại tỉnh Hải Dương với vốn đầu tư công bố gần 1.600 tỷ đồng, công ty ký hợp đồng tín dụng vay hơn 67 triệu USD của ba ngân hàng, trong đó có BIDV.
Là người đầu tiên trả lời xét hỏi, cựu giám đốc BIDV Thành Đô Đỗ Quốc Hùng không đồng ý với cáo buộc “biết Kenmark tình hình tài chính chưa rõ ràng và chưa có kinh đầu tư tài chính tại Việt Nam, công ty mẹ chưa đủ năng lực bảo lãnh” nhưng vẫn đồng ý cho vay.
Ông Đỗ Quốc Hùng tại tòa, ngày 14/3. Ảnh: Danh Lam
Ông Hùng cho hay Kenmark là doanh nghiệp lớn, uy tín ở Đài Loan, kinh doanh khắp thế giới. Công ty mẹ, Kenmark Industrial, chỉ là đơn vị bảo lãnh bổ sung, trong trường hợp Kenmark không đủ năng lục tài chính. Hơn nữa, Kenmark Industrial “thực tế lúc đó làm ăn tốt, chỉ số năng lực tài chính cao”, doanh thu hơn 100 triệu USD một năm”, ông Hùng khai.
Cựu giám đốc nói trong hồ sơ của Kenmark còn có có phê duyệt quy hoạch của UBND tỉnh, văn bản Thủ tướng chấp thuận mở khu công nghiệp, các bản thiết kế nhà xưởng được tỉnh duyệt. “Họ xây dự án ngay mặt đường quốc lộ 5, xây tòa nhà 3 tầng rất to, bị cáo nghĩ phải được phê duyệt đầy đủ mới xây nên tin tưởng”.
VKS xác định sau khi Kenmark gửi giấy đề nghị vay hơn 69 triệu USD đến BIDV chi nhánh Thành Đô, giám đốc Hùng ký tờ trình gửi Tổng giám đốc BIDV khi đó. Ông Hùng đề xuất tiếp nhận hồ sơ vay vốn và để BIDV Thành Đô là đầu mối thẩm định cho vay. Đề xuất được BIDV đồng ý.
Tại phiên tòa hôm nay, chủ tọa Vũ Quang Huy hỏi ông Hùng: “Có nhớ công văn ngày 26/10/2007 BIDV Hội sở phản hồi, yêu cầu năng lực tài chính chủ đầu tư Kenmark, phải đáp ứng tự có vốn tối thiểu 30% không? Kenmark có đáp ứng được không?”.
Cựu giám đốc Hùng nói “không nhớ, không biết có nội dung này”, chỉ nhớ Hội sở yêu cầu đánh giá kỹ năng lực Kenmark.
Tiếp nhận chỉ thị này, tháng 12/2007, ông Hùng thành lập tổ thẩm định 13 thành viên chung ba ngân hàng đồng tài trợ dự án của Kenmark.
VKS nhận định Kenmark 100% vốn nước ngoài, phụ thuộc chủ sở hữu là công ty Cheermaster, bị Trung tâm Thông tin tín dụng ngân hàng nhà nước (CIC) đánh giá “chỉ số rủi ro cao”, không tồn tại văn phòng hoạt động. Giấy phép thành lập được sử dụng với mục đích miễn trừ thuế. Năng lực yếu kém, mập mờ của Kenmark đã được Thanh tra Ngân hàng nhà nước nêu trong nhiều lần làm việc và đều có chữ ký của giám đốc Hùng khi đó.
Dù có lý lịch “xấu”, không đủ yêu cầu, tổ thẩm định vẫn đánh giá Kenmark đáp ứng được và đề xuất cho vay tối đa hơn 67 triệu USD.
Trả lời việc này, ông Hùng thừa nhận làm việc với thanh tra nhiều lần song “không nhớ rõ lắm”.
Chủ tọa công bố lại lời khai của bị cáo này giai đoạn điều tra, trong đó ông thừa nhận, từng lên hội sở gặp Tổng giám đốc, báo cáo việc cho Kenmark vay sẽ rất rủi ro.
“Tức là chính bị cáo lường trước điều này nhưng vẫn làm?”, chủ tọa Vũ Quang Huy truy vấn. Ông Hùng phủ nhận: “Bị cáo chưa bao giờ khai vậy”.
Nhà chức trách cáo buộc, sau khi được Tổng giám đốc BIDV khi đó phê duyệt cho vay, tháng 2/2008, ông Hùng đại diện BIDV Thành Đô ký hợp đồng tín dụng cho Công ty Kenmark vay hơn 39 triệu USD. Hai ngân hàng khác cho Kenmark vay hơn 28 triệu USD, tổng 67 triệu USD.
Tháng 2/2008-5/2010, ba ngân hàng đã giải ngân cho Kenmark hơn 52 triệu USD và hơn 57 tỷ đồng. Song đầu tháng 6/2010, Kenmark thông báo tạm dừng hoạt động, người đại diện pháp luật xuất cảnh khỏi Việt Nam. Cơ quan công tố cáo buộc Kenmark mới cơ bản hoàn thành đầu tư phần hạ tầng kỹ thuật của 13/27 nhà xưởng mà đã được giải ngân là “không đảm bảo hiệu quả và khả năng thu hồi vốn vay”.
Ông Đỗ Quốc Hùng (hàng đầu) cùng các đồng phạm tại tòa, sáng 14/3. Ảnh: Danh Lam
Ông Hùng tại tòa cho biết, sau khi sự việc xảy ra đã phối hợp bán tài sản Kenmark, thu hồi nợ, giải quyết hậu quả. Sau đó, ông chuyển công tác lên Hội sở làm Phó giám đốc Trung tâm Xử lý nợ nên không rõ kết quả xử lý nợ ra sao.
Trước lời khai này, tòa nhắc lại nội dung cáo trạng về sai phạm của ông Hùng và cho hay hiện Công ty Kenmark không có khả năng trả hơn 360 tỷ đồng, được xác định là thiệt hại tại vụ án. Riêng dư nợ không thu hồi được tại BIDV là hơn 7,8 triệu USD (hơn 180 tỷ đồng).
Lúc này, ông Hùng thừa nhận “có một phần lỗi”. Dự án lớn nên quá trình quản lý khách hàng, giải ngân, thẩm định chủ đầu tư có “vài sai sót, sơ suất”.
“Bị cáo chỉ có mục tiêu phát triển ngân hàng, tạo công ăn việc làm cho nhiều người. Có thể do năng lực hoặc kinh nghiệm hạn chế, bị cáo chưa đánh giá hết được rủi ro. Nhưng bị cáo không mong muốn điều đó xảy ra”, cựu giám đốc BIDV Thành Đô phân trần.
Quá trình điều tra, hai ngân hàng còn lại đã nộp gần 140 tỷ đồng. Do vậy, cơ quan điều tra và VKS áp dụng chính sách không xử lý trách nhiệm hình sự với các lãnh đạo, cá nhân thuộc hai ngân hàng này.
Chiều nay, phiên tòa tiếp tục làm việc.
Thanh Lam
