Quân đội Nga đang thay đổi chiến thuật tấn công Bakhmut, buộc lực lượng Ukraine phải tận dụng mọi thứ, kể cả súng máy từ thế kỷ 19, để kháng cự.
Nhiều người cho rằng Bakhmut không quan trọng về mặt chiến lược, nhưng cả Ukraine và Nga đều đã hứng chịu tổn thất nặng nề về binh lực tại đây. Giao tranh nổ ra từ nhiều tháng trước và là trận chiến kéo dài nhất trong cuộc xung đột tính tới hiện tại.
Hai lữ đoàn Ukraine bảo vệ sườn nam Bakhmut đã cho phép các phóng viên BBC tiếp cận vị trí của họ vào tuần trước. Họ đã trải qua nhiều tháng đối mặt với cả lực lượng chính quy quân đội Nga cũng như các tay súng tập đoàn an ninh tư nhân Wagner, lực lượng được mô tả là “lính đánh thuê” của Moskva.
Quân đội Ukraine nói rằng thương vong của Nga vượt xa họ, song đối phương đang triển khai những chiến thuật mới để cố gắng chiếm toàn bộ Bakhmut.
Lực lượng Ukraine bị áp đảo cả về quân số và hỏa lực, nhưng trên một sườn đồi phía nam thành phố, đơn vị chống tăng từ Lữ đoàn Xung kích Độc lập số 3 vẫn đứng vững. Các thành viên 3Storm, biệt danh của đơn vị, tỏ ra rất quyết tâm.
“Họ không thể tiếp cận phòng tuyến, bởi chúng tôi có thể quan sát mọi hướng trong phạm vi hàng km”, Dwarf, một người lính 26 tuổi, nói, chỉ về hướng quân đội Nga. “Chúng tôi sẽ tấn công đối phương bằng mọi thứ”.
Quân đội hai bên đều không công bố số liệu thương vong ở Bakhmut, nhưng thành phố đã trở thành “cối xay thịt” như mô tả của nhiều lính Ukraine.
Điều kiện tác chiến dọc theo mặt trận miền đông Ukraine đã bắt đầu thay đổi khi mùa đông dần qua. Tuyết tan khiến mặt đất xung quanh quả đồi nơi Lữ đoàn Xung kích Độc lập số 3 phòng thủ trở nên lầy lội, khiến lực lượng Nga rất khó tiến công.
Nga trong hai tháng qua đã dồn lực để khép vòng vây quanh Bakhmut nhưng chưa thành công. Tướng Oleksandr Syrsky, tư lệnh lục quân Ukraine, tuyên bố họ sẽ tiếp tục bảo vệ thành phố. “Mỗi ngày kháng cự giúp chúng tôi có thêm thời gian quý báu để làm giảm khả năng tấn công của đối phương”, ông nói.
Nhưng sau gần một năm chiến đấu ở Bakhmut, các binh sĩ Ukraine nhận ra quân đội Nga đang thay đổi và dần thích ứng với tình hình chiến trường.
“Họ đang học hỏi, áp dụng chiến thuật thông minh hơn và điều này khiến tôi vô cùng lo lắng”, Dwarf nói. “Đầu tiên, họ cử một nhóm khoảng 5 lính đánh thuê xông lên để thám thính. Khi chúng tôi nổ súng, đối phương sẽ phát hiện vị trí của chúng tôi, vòng ra phía sau để đánh tập hậu”.
Holm, đồng đội của Dwarf, cho biết quân đội Nga hiện sử dụng máy bay không người lái (UAV) gắn lựu đạn hiệu quả hơn. “Chúng tôi từng khiến họ hoảng sợ, nhưng họ giờ đang lao UAV mang lựu đạn về phía chúng tôi”, anh nói.
Tại trận địa của Lữ đoàn Cơ giới số 28 cách đó không xa, giao tranh diễn ra quyết liệt hơn nhiều, bởi đây là nơi các binh sĩ Ukraine đụng độ trực diện với quân Nga.
Những người lính ẩn náu trong một khu rừng nhỏ, cây cối gãy rạp hoặc cháy đen vì hỏa lực từ phía Nga. Những cành cây trơ trụi không thể che chắn lính Ukraine khỏi UAV Nga. Gần đó, một trận đấu pháo đang diễn ra. Nhưng Borys, chỉ huy lữ đoàn 28, dường như không bận tâm đến tiếng đạn pháo.
“Chiến tranh ngày nay là cuộc chiến của UAV”, ông nói. “Hôm nay trời mưa gió, khiến UAV không thể hoạt động, nên chúng tôi có thể di chuyển khá tự do. Nếu trời quang mây tạnh, UAV của cả chúng tôi và phía Nga sẽ liên tục quần thảo trên đầu”.
Hai đêm trước, bộ binh và xe tăng Nga tìm cách tấn công trận địa của Lữ đoàn 28 nhưng bị đẩy lùi. Đóng vai trò quan trọng trong trận chiến đó là một khẩu súng máy Maxim cổ lỗ sĩ được bố trí trong căn hầm đất.
“Nó phát huy hiệu quả rất tốt khi đối phương ồ ạt xông lên”, Borys nói. “Thế nên, chúng tôi sử dụng nó hàng tuần”.
Đó cũng là cách trận chiến Bakhmut đang diễn ra. Giữa chiến trường châu Âu ở thế kỷ 21, một khẩu súng máy được thiết kế từ thế kỷ 19 vẫn được sử dụng và phát huy sức mạnh.